بازدیدها: 794

کایزن چیست ؟

کایزن یک مفهوم ژاپنی است که از ترکیب 2 واژه  KAI به معنی تغییر و ZEN به معنی خوب تشکیل شده است. تعریف آن تغییر به سمت بهترشدن یا بهبود مستمر و تدریجی است.

فلسفه کایزن بر این اصل استوار است که برای ایجاد بهبود در سازمان نیازی به تغییرات انفجاری نیست، بلکه هرنوع بهبود یا اصلاح به شرط تداوم، منجر به ارتقای بهره وری خواهد شد.

این روش نخستین بار بعد از جنگ جهانی دوم در ژاپن به کار گرفته شد و بخشی از ان از کسب و کار و مدیریت کیفیت آموزش دهندگان امریکایی که از زاپن یازدید می کردند تاثیر پذیرفت و بعد از ان در کل جهان گسترش یافت.

چتر کایزن

مفهوم کایزن مانند چتری است که تمام فعالیت های زیر را در بر می‌گیرد:

مشتری گرا، کنترل کیفی جامع، علوم و تکنولوژی ربات، سیستم پیشنهادها، اتوماسیون، نظم و مقررات محیط کار، سیستم جامع تعمیرات بهره ور، کامبان، بهبود کیفیت، تولید به موقع، تولید بی نقص، فعالیت های گروهی کوچک، همکاری متقابل مدبربت و کارگران، بهبود بهره وری و تولید محصول جدید

ویژگی های کایزن

– خطر پذیری کمتر

– هزینه های کمتر

– تغییرات کوچکتر

اساس کار کایزن توسط حلقه های کیفیت انجام می شود. بدین معنی که اعضای یک واحد دور هم جمع می شوند و مشکلات کاری خود را حل می کنند که بهتر است این تعداد کمتر از 10 نفر و از بین اعضای واحدها باشد تا در صورت لزوم از متخصصان خارج استفاده گردد.

ملاک کمیت های جلسات کنترل کیفی نسبت به ملاک کیفیت تصمیم گیری ها و نتایج ان می باشد.

حلقه ها کیفیت همان تیم های کایزن هستند که از گروه کوچکی از کارکنان که کارهای مشابه انجام می دهند و تحت رهبری سرپرست خود تشکیل جلسه می دهند تا مشکلات واحد خود را برطرف کنند

سه اقدام اساسی در کایزن

1- کلیه فعالیت هایی که هزینه زا هستند ولی ارزشی تولید نمی کنند (Muda)، باید حذف شوند.

2- فهالیت هایی که به شکلی در جایی دیگر به صورت موازی انچام می شوند (Muri) با یکدیگر تلفیق شوند.

3- آن دسته از فعالیت هایی که برای بهبود سطح کیفی خدمات لازم هستند (Mura) به فعالیت های سازمان اضافه شوند.

مبانی پایه برای اجرای کایزن

– اجرای مرحله آماده سازی سازمان 5S

– استقرار نظام پیشنهادات KSS

– استقرار تدریجی حلقه های کیفیت QCC

– کنترل کیفیت فراگیر TQC

– برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر TPM

– تولید و یا عرضه خدمت به هنگام JIT

کایزن و اقتصاد

کایزن در اقتصاد تمامی اجزا و بخش های تجاری را شامل می شود. چرخه های کنترل کیفیت، اتوماسیون، نظام پیشنهادات، عرضه به هنگام خدمت و برنامه 5S همگی در سیستم کایزن که چرخه اقتصادی را می چرخانند، منظور شده است.

هزینه یابی کایزن چیست ؟

هزینه یابی کایزن برای محصول مشخص که در آن هدف، جبران عقب ماندگی از اهداف هزینه یابی هدف است تا این اهداف به طور کامل برآورده شوند

هزینه یابی کایزن برای محصول مشخصی که در ان هدف سودآور کردن مدل های غیر سود ده است.

هزینه یابی کایزن برای محصول مشخص با کمیته های واحد مشخص

کایزن

مراحل اجرای کایزن چیست ؟

1- ناحیه نمونه را انتخاب کنید.

2- گروه بهبود (تیم کایزن)  را ایجاد و سازماندهی کنید.

3- داده های آماری مورد نیاز را در ناحیه نمونه گردآوری کنید.

4- اعضای شرکت کننده را در کارگاه آموزشی با مفاهیم و ابزارهای بهبود اشنا کنید.

5- نظام آراستگی 5S را آغاز کنید.

6- اتلاف ها را شناسایی کنید.

(اتلاف ها مانند: خطاهای ایجاد شده در برنامه ریزی، تولید کالای نامطلوب، مقادیر زیاد و غیر ضروری از مواد خام یا موجودی در حال ساخت، جابجایی های بی مورد، دوباره کاری ها، زمان هدر رفته در فعالیت کارگران یا ماشین ها به خاطر تنگناها یا جریان ناکارای تولید در کارخانه و …)

7- تحلیل علل رویداد اتلاف را در ناحیه نمونه انجام دهید و راه حل های مناسب را بیابید.

8- راه حل هایی که عملی تر هستند را انتخاب کنید.

9- هر نوع تغییر فیزیکی در آرایش ناحیه نمونه را بدون فوت وقت، انجام دهید.

10- بهبود انجام گرفته را به صورت استاندارد درآورید.

11- موفقیت حاصله را به اطلاع سایر همکارانتان برسانید.

12- نتایج به دست آمده را ارزیابی کنید تا در مراحل بعدی مورد استفاده قرار گیرند.

13- به سراغ مشکل بعدی بروید.

منافع ناشی از کایزن چیست ؟

– تمامی کارکنان را برای ایجاد اصلاحات به کار می گیرد.

– مشکلات را از ریشه تشخیص داده و از ابتدا حل و فصلشان می کند و با تغییر استانداردها از مرتفع شدنشان اطمینان حاصل می کند.

– کارکنان کار را با لذت انجام می دهند. همچنین کایزن منجر به بهبود اخلاقیات، رضایت کاری و تعدیل بار مسئولیت می شود.

– اتلاف را کاهش می دهد.